مواد معدنی که مورد نیاز بدن می باشند به دو دسته مواد پر مصرف(ماکرو المانها ) و مواد کم مصرف(میکرو المانها) دسته بندی می شوند که در ادامه توضیح داده خواهد شد
این مواد از طریق آب و مواد غذایی و یا مکمل های غذایی و داروها به بدن ما می رسد
توجه : کم مصرف بودن میکرو المانها به معنی مقدار کمتر در مصرف روزانه بوده واصلا به معنی کم اهمیت بودن آنها نیست
مواد معدنی که مورد نیاز بدن می باشند به دو دسته مواد پر مصرف(ماکرو المانها ) و مواد کم مصرف(میکرو المانها) دسته بندی می شوند که در ادامه توضیح داده خواهد شد
این مواد از طریق آب و مواد غذایی و یا مکمل های غذایی و داروها به بدن ما می رسد
توجه : کم مصرف بودن میکرو المانها به معنی مقدار کمتر در مصرف روزانه بوده واصلا به معنی کم اهمیت بودن آنها نیست
عناصر تشکیل دهنده بدن تقریبا حدود 40 عنصر می باشد
ماکروالمانها مهم : اکسیژن کربن نیتروژن هیدروزن فسفر پتاسیم سدیم کلسیم کلر منیزیم گوگرد
میکرو المانهای مهم : کبالت مس منگنز مولیبیدن روی سلنیوم فلوئور کروم ید نیکل سلیسیم قلع وانادیم بور
چهار عنصر اصلی کربن و اکسیزن و نیتروژن عناصر اصلی سازنده هیدراتهای کربن لیپیدها و پروتئینها واسید های نوکلئیک(هسته ای) هستند به مقدار زیاد در چهار گروه عمده غذایی وجود دارند
هیدراتهای کربن : نقش اصلی تامین انرژی است و شرکت در ساختار سلولی(گیرنده سلولی به شکل جدا یا در ترکیب با لیپید یا پروتئین)
لیپید ها : تامین و ذخیره انرژی ودر ساختار غشاء سلول در گیرنده های سلولی ودر ساختار هورمونها وجود دارند
پروتئین ها : مهمترین ترکیبات آلی بدن بوده و در سیستم ایمنی در گلبول قرمز در ساختار ماهیچه ها در ساختار استخوان ها ودر ساخت هورمونها و ساختار آنزیمی در ساختار DNAدر غشاء سلول در پیک های شیمیایی ودر ساختار پوست مو و ناخن وجود دارد
آهن : در ساخت همو گلوبین خون و آنزیم های آهن دار(سیتو کروم ها)و در واکنش های اکسیداسیون دخالت دارد
کمبود : کم خونی کاهش آنزیم های آهن دار
توجه : مصرف آهن حتی به مقدار کم برای کودکان باعث مسمومیت می شود
منابع : گوشت ماهی سبزیجات
روی : در سیستم آنزیمی بدن و رشد بدن بهبود زخمها نقش دارد
کمبود : کاهش رشد ریزش مو ضعف فعالیت غدد جنسی درد مفاصل رشد غیر طبیعی استخوان کاهش لنفوسیت ها تا خیر بلوغ
منابع : گوشت شیر زرده تخم مرغ ماهی میوه سبزیجات
سلنیوم : در فعالیت های آنزیمی بدن نقش دارد
کمبود : کاهش رشد اختلال در تغذیه ضایعات عصبی اختلال در کار قلب آسیب به بافت کبد و لوزالمعده
منابع : جگر وکلیه
سیلیسیم : برای رشدو کار سیستم استخوانی رگهای خونی اعصاب و سیستم تنفسی لازم است اثر ضد سم دارد و جذب فسفر را آسان می کند در ساختمان مو ناخن استخوان و دندان همچنین در غده فوق کلیه و پانکراس(لوزالمعده)نیز وجود دارد
کمبود : ضایعات بافت غضروفی اختلال در کار اعصاب وساختار استخوان مو وپوست وناخن از عوارض کمبود آن است
منابع : گیاه دم اسب پوسته غلات سیر و پوست میوه ها
فلوئور : در سلامت بدن ومینای دندان در استخوان سازی و برای بیماری نرمی استخوان و ترمیم شکستگی استخوان لازم است
کمبود : نرمی استخوان پوسیدگی دندان کاهش رشد استخوان
منابع : غلات برنج گندم انگور تخم مرغ زرد آلو گوشت قرمز
قلع : در واکنش های ضروری بدن در درمان جوش و دفع کرم مفید است
کمبود : تاخیر در رشد
منابع : گوشت وشیر
کبالت : افزایش سرعت واکنش های بدن جذب ترکیبات گوگردی و آهن دار باز کننده مجاری عروق و در ساخت همو گلوبین نقش دارد همچنین در ساختار ویتامین b12 وجود دارد
کمبود : اختلال در واکنش های بدن و خون سازی
منابع : میوه ها وبرگهای گیاهان
کروم : واکنش های ضروری بدن
کمبود : کاهش رشد اختلال در مصرف گلوکز(قند خون) وسنتز چربی ها
منابع : سبوس و جوانه غلات جگر
کلر : مهمترین آنیون (یون منفی)در مایعات بدن است در ساخت اسید معده و حفظ تعادل الکترولیت های بدن دخالت دارد همچنین در صفرا و شیره لوزالمعده نیز وجود دارد
کمبود : کم اتفاق می افتد ولی اثراتی مانند ضعف بی اشتهایی اختلال در رشد و کاهش پتاسیم بدن همراه است
منابع : نمک طعام گوشت و تخم مرغ
مس : ساخت هموگلوبین خون واکنش های اساسی بدن در ساخت آنزیم های بدن و جلو گیری از عفونت اثرضد ویروسی ودر ترشحات غده تیروئید وجود دارد و در کار مغز و کلیه و کبد لوزالمعده دخالت دارد
کمبود : اختلالات عصبی ضایعات عروقی افسردگی اختلال در ساختار مو رنگ چشم و ضعف تولید مثل بی نظمی وناهماهنگی در کار عضلات و ساختار استخوان
منابع : پیاز بادام فندق گلابی سیب نارنگی انگور
منگنز : در سیستم آنزیمی در تنظیم غدد بدن و رشد ونمو در متابولیسم(ساخت وساز)قندهاو چربی ها و پروتئین ها و اعمال کبد وکلیه ها دخالت دارد
کمبود : کاهش رشد حالات غیر طبیعی استخوان و ضعف تولید مثل و نا هماهنگی عضلات
منابع : غلات سبزیجات خشک کرفس پیاز سیب زمینی
توجه : مصر ف زیاد کلسیم و فسفر می تواند جذب منگنز را کاهش دهد
مولیبیدن : به مقادیر خیلی کم لازم است ودر واکنش های آنزیمی وهمچنین در کبد و کلیه دیده می شود
کمبود : تغیر در مقدار آن در غذایی روزانه بر کبد کلیه پوست مو و استخوان اثر دارد
منابع : سبزیجات خشک غلات جگر و کلیه
نیکل : در تقویت کار لوزالمعده در درمان دیابت و در تامین سلامت بدن نقش دارد
کمبود : اشکال در متابولیسم لیپید ها (چربی ها)
منابع : غلات هویج کلم لوبیا اسفناج سیب زمینی
وانادیم : در واکنشهای بدن دخالت دارد
کمبود : کاهش رشد طبیعی بدن نقص در استخوان بندی و اختلال در متابولیسم لیپید ها
منابع : گوشت چگر ماهی غلات روغن ذرت و سویا
ید : در ساخت هورمونهای تیروئیدی که در سوخت وساز بدن دخالت دارند جلوگیری از سخت شدن عروق کاهش فشار خون ضد سم تصفیه خون در رشد طبیعی بدن در درمان گواتر در مان روماتیسم و کلسترول بالا در بیماریهای عفونی ریه و اثر ضد عفونی کننده قوی در استعمال خارجی(شستشوی زخم روی پوست ضد غفونی محل بریدگی و...) ضد قارچ و ضد ویروس و میکرو ارگانیسم های تک سلولی و هاگ باکتریها وقارچ ها اثر دارد
کمبود : در کودکی کاهش رشد عقب ماندگی ذهنی کوتوله شدن(نانیسم) ودر بزرگسالی کرتینیسم که در جاتی از حماقت کاهش حافظه و عقل را نشان می دهد همچنین باعث گواتر و تاخیر در رشد و بلوغ جنسی خشن شدن پوست مو و نازکی مو ها سفیدشدن رنگ پوست کاهش هورمونهای تیروئیدی اختلال حافطه و یاد گیری ضعف و نابار وری در زنان می شود
منابع : غذاهای دریایی ماهی (مخصوصا ماهی در یا) جلبک های دریایی شیر و صدفهای خوراکی و به مقدار کمتر در پیاز اسفناج کلم انگور و گلابی وجود دارد
بور : به مقدار خیلی کم لازم است در سوخت وساز بدن ودر تعادل مقدار فسفر در بدن اثر دارد
برم : دارای اثر آرام بخش بر سیستم عصبی بوده و به مقدار خیلی کم برای بدن لازم است
منابع : سیب انگور توت فرنگی خربزه شیر کرفس پیاز کلم هویج
پتاسیم : کاتیون مهم مایعات بدن است ودر کار اعصاب کنترل ورود و خروج مواد به سلول در متابولیسم کربو هیدراتها و ذخیره گلیکوژن و سنتز پروتئین ها دخالت داشته و بر کار ماهیچه ها و قلب اثر دارد همچنین در حفظ آب بدن و حرکات روده و اعمال فوق کلیه نقش دارد
کمبود : اختلال در کار ماهیچه ها وقلب( بی نظمی ونا هماهنگی در کار ماهیچه و ضربان قلب) اختلال در کار اعصاب و پیام رسانی سیستم عصبی و در حالت کمبود شدید تهوع ورم ناحیه شکم تنگی نفس ضعف عضلانی و مختل شدن کار اعصاب و فلج می شود
منابع : زردآلو موز گوجه فرنگی سیب زمینی لوبیا و میوه های خشک
سدیم : مهمترین کاتیون(یون مثبت) در مایعات سلولی است ودر کار اعصاب و ماهیچه ها و فعالیت قلب همچنین فعالیت های اسمزی(جذب آب)و حفظ و کنترل حجم و غلظت خون و انتقال پیامهای عصبی نقش دارد
کمبود : برهم خوردن کار اعصاب و ماهیچه ها مختل شدن جابه جایی پیامهای عصبی عد م کنترل حات اسمزی سلولها و خون از دست رفتن آب بدن و در حالت شدید تهوع و خواب آلودگی هذیان گویی تشنج و اغماء
منابع : غلات سبزی ها انواع میوه و نمک طعام
فسفر : در شکل گیری استخوان و دندان در واکنش های شیمیایی بدن وسنتز بعضی پروتئین ها وچربی ها تنظیم کار غده پارا تیروئید و در رفع بیمارسل خستگی روحی وجسمی و زنش غیر ارادی ماهیچه ها و تنظیم حالت پایدار بدن و کنترل تعادل ویتامین Dوکلسیم بدن دخالت دارد
کمبود : اختلال در کار غده پارا تیروئید تاثیر بر استخوان ودندان
منابع : غلات جوانه گندم سیر کرفس هویج پیاز بادام گردو انگور
کلسیم : در ساخت دندان و استخوان و انعقاد خون در بیماریهای ریوی و انتقال پیام های عصبی ودر خستگی ها وناراحتیهای عصبی و التهاب غدد لنفاویی حفظ و تعادل حالت پایدار بدن(تنظیم و کنترل مقدار یونها واملاح در مایعات بدن وسلول و حفظ فشار اسمزی سلول) ودر کار ماهیچه ها
کمبود : بی نظمی در ضربان قلب و ماهیچه ها گرفتگی حنجره نرمی استخوان(راشتیسم) پوکی استخوان ضعف عضلانی و یبوست و در حالت شدید تهوع افزایش ادرار و خواب آلودگی
منابع : شیر میوه وسبزیجات خام پنیر گندم وجو فندق بادام کرفس و کلم اسفناج و گردو
گوگرد : برای ساخت استخوان ودندان در مفاصل و رباط ها و برای جلو گیری از عفونت روده ها در مان نقرس و رماتیسم و اختلالات کبدی تصفیه خون و اختلالات ریوی و در شیره صفرا و سنتز بعضی پروتئین ها دخالت دارد
کمبود : تاثیر بر استحکام استخوانها و دندان و اختلال در سنتز پروتئین ها
منابع : سیر پیاز خرما تخم مرغ
منیزیم : در مایعات سلولی در سیستم آنزیمی برای انقباض ماهیچه ها انتقال پیام عصبی و همچنین در حفظ حالت پایدار بدن اثر دارد
کمبود : معمولا با کم شدن کلسیم و پتاسیم همراه است و باعث اختلال در کار اعصاب و ماهیچه و قلب و از دست دادن آب بدن و نقص در سیستم آنزیمی می شود
منابع : ذرت گندم و جو تمام سبز یجات بابرگ سبز و سبز پرنگ خرما و میوه ها
در پایان توجه به این نکات مفید واقع می شود
1- سبزی های دارای برگ های سبز پر رنگ و گیاهان در یایی و گیاهان علفی بیشترین مقدار نیاز بدن به کلسیم منیزیم پتاسیم روی آهن و منگنز را تا مین می کنند
2- در حبوبات وآجیل وبادام زمینی به مقدار زیاد منیزیم آهن روی مس و منگنز وجود دارد
3- فسفات ها جذب کلسیم منیزیم و آهن را کاهش می دهند
4- کلسیم زیاد جذب آهن منیزیم و روی را کاهش داده و در کبد و رگها رسوب می کند
5- سدیم و کلر و فسفر به مقدار زیاد از طریق غذاهای روزانه جذب شده و نیازی به مصرف جداگانه (به شکل مکمل) ندارند
6-مواد معدنی در واکنش های بدن که در آنها ویتامین ها حضور دارند نقش کو فاکتور(کاتالیز گر یا فعال کننده ) دارند
7- مصرف منابع آلی و غیر طبیعی مواد معدنی(به شکل غداها و میوه و سبزیجات ) به مراتب بهتر از استفاده از مواد معدنی غیر آلی است که ممکن است همراه با مواد سمی باشند
8- مواد معدنی جهت عملکرد طبیعی بدن لازم هستند و حتی در بعضی موارد از ویتامینها مهمتر هستند